Τα δύο είδη ύπνου

    Ο ύπνος είναι μια απαραίτητη λειτουργία για τον οργανισμό μας. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας, σε μειωμένη απόδοση και σε επιρρέπεια σε ατυχήματα. Ο ύπνος είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που χαρακτηρίζεται από κυκλικές μεταβολές εγκεφαλογραφήματος και ενδοκρινικά φαινόμενα. Υπάρχουν δύο είδη ύπνου: ο ύπνος REM (ταχείες οφθαλμικές κινήσεις), ο οποίος συνδέεται με τα όνειρα, και ο ύπνος NREM, όπου είναι χωρίς ταχείες οφθαλμικές κινήσεις. Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM αυξάνεται η φυσιολογική δραστηριότητα ( δηλαδή η συχνότητα του καρδιακού ρυθμού και της αναπνοής, η κατανάλωση οξυγόνου, η αιματική ροή και η δραστηριότητα εγκεφαλικών νευρώνων), ενώ στον ύπνο NREM οι σωματικές λειτουργίες διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα. Ο ύπνος NREM αποτελείται από τέσσερα υποστάδια που ξεκινούν από ελαφρύ ύπνο καταλήγοντας στο βαθύ. Ο ύπνος ενός νεαρού ενήλικα κατά τη διάρκεια της νύχτας ξεκινά από το στάδιο 1 (ελαφρύ ύπνο) πηγαίνοντας διαδοχικά στο τέταρτο στάδιο. Μετά από αυτά τα στάδια που διαρκούν από 70 έως 120 λεπτά εμφανίζεται η πρώτη περίοδος του ύπνου REM, με διάρκεια 5 με 10 λεπτά. Στη συνέχεια ακολουθούν πάλι τα στάδια του ύπνου NREM και μετά αντίστοιχα του REM, αλλά ο ύπνος του REM τείνει να αυξάνεται προς το τέλος της νύχτας φτάνοντας και τα τριάντα λεπτά. Γι' αυτό και τείνουμε να βλέπουμε περισσότερα όνειρα προς το τέλος της νύχτας. 

   Οι ώρες που κοιμάται κάθε άτομο διαφέρουν ανά ηλικία.  Τα βρέφη κοιμούνται κατά μέσο όρο 17 ώρες το 24ωρο, ένα παιδί 12 ετών 8-10 ώρες και ένας μεσήλικας 6,5 ώρες, με τάση μείωσης στα ηλικιωμένα άτομα. Ωστόσο παρουσιάζονται αρκετές διαφορές ανά άτομο. Ο ύπνος REM καταλαμβάνει το 20-25% του συνολικού ύπνου ενός νεαρού ενήλικα. Αντίθετα, ο ύπνος REM στα βρέφη είναι 50%, γι' αυτό και ο ύπνος τους χαρακτηρίζεται ως σπασμωδικός, ενώ μειώνεται σε 25% από το τέλος κιόλας του πρώτου έτους. Ερωτήματα έχουν δημιουργηθεί για το αν τα βρέφη ονειρεύονται, αν και η απάντηση τείνει προς το αρνητικό, καθώς δεν έχουν επαρκές υλικό για όνειρα και τα εγκεφαλικά τους κύματα όταν κοιμούνται είναι διαφορετικά από εκείνα των ενηλίκων όταν ονειρεύονται. 

    

Βιβλιογραφία: Σημειώσεις σεμιναρίου Ψυχιατρικής της Εφηβείας του Αιγινήτειου Νοσοκομείου Αθηνών